درمان یبوست نوزاد بصورت خانگی با طب سنتی و گیاهی

یبوست نوزاد چیست؟

یبوست نوعی اختلال در سیستم گوارش است که ممکن است برای نوزاد و کودکان هم اتفاق بیافتد. اگر شکم کودک تان کار نکرد،نگران نشوید و خودتان را نبازید برای رفع این مشکل اول باید خونسردی خودتان را حفظ کنید و به سراغ راه چاره بروید یبوست باعث می ­شود سموم زیادی وارد جریان خون و به نقاط مختلف بدن منتقل شود. این سموم در دراز مدت بدن را دچار بیماری ­های مختلفی می­ کند و باعث دل درد نوزاد می شود .

درمان یبوست نوزاد

1-نوزاد را در فواصل استاندارد شیر بدهید تا مواد غذایی در روده به خوبی هضم شود.

2-غیر از مواد غذایی روزانه، شیر، غلات سبوس دار و آبمیوه­های تازه را در رژیم غذایی روزانه کودک تان قرار دهید.

3-به مقدار کافی به او آب بدهید.

4-در نوزاد بالای 5 تا 6ماه از آبمیوهایی مثل سیب و گلابی استفاده کنید. البته با دستور پزشک و به اندازه کم.

5-از غذاهای پرفیبر مثل انواع لوبیا نخود سبز، زرد آلو، آلو و اسفناج استفاده کنید.

6-شکم نوزادتان را به آرامی ماساژ دهید.

7-در نوزاد بالای 6 ماه زیر نظر پزشک می­توانید از شیاف­های گلیسرین برای نرم کردن مدفوع استفاده کنید.

یبوست نوزاد چقدر شایع است؟

زیاد! بنابر آمار تقریبا از هر 100 کودکی که توسط متخصصان اطفال و به دلیل مشکلات گوارشی ویزیت می شود 30 نفرشان دچار یبوست و مشکلات ناشی از آن هستند.

یکی از مشکلات گسترده­ای که در دستگاه گوارش پیش می­آید، یبوست است. در این وضعیت خاص روده ­ها قادر به حرکت مکرر نیستند. بیماری هایی که بر اثر یبوست پیش می آید:آرتریت، آپاندیست، آب مروارید، ورم مفاصل.
یبوست نوزاد از همان بدو تولد شروع می‌شود. یبوست نوزاد مشکل شایعی است که بیش از ۱۵ درصد از نوزاد از آن رنج می‌برند. یبوست نوزاد در تقریباً تمام موارد خود به خود یا با انجام یک یا دو درمان طبیعی برطرف می‌شود. اما اگر این راهکارها موثر نباشد، باید برای درمان کار نکردن شکم نوزاد با پزشک مشورت کرد. متخصص اطفال نشانه‌ها و علائم دیگری، مانند تب، را که ممکن است بیانگر ابتلا به مشکل جدی‌تری باشد نیز تشخیص می‌دهد و بهترین روش درمان یبوست نوزاد را توصیه می‌کند.

دلایل ابتلا نوزاد به یبوست چیست؟

اگر در انتهای روده نوزاد توده بزرگ و سختی از مدفوع وجود داشته باشد، یا اگر فرزندتان از دفع امتناع می کند، اگر پزشک اتساعی در ناحیه انتهایی روده و کولون تشخیص بدهد یا اگر از اطراف مدفوع حبس شده محتویات آبکی خارج شود کا گاهی مادرها به اشتباه آن را نوعی اسهال تلقی می کنند، یعنی کوچولوی شما به دلیل یک اختلال عملکردی دچار یبوست شده است.
اما یبوست در شیر مادر خواران نتیجه مستقیم رژیم غذایی به خصوص شیر و لبنیات مصرفی مادر است. از آنجا که کودک نمی تواند پروتئین شیرگاو را هضم کند بنابراین دچار اختلالات گوارشی و یبوست می شود. پس اگر مادر به طور موقت مصرف شیر گاو را قطع کرده و در عوض از شیر سویا استفاده کند مشکل نوزاد هم حل می شود.
به گزارش نی نی بان، بچه های شیر خشکی بیشتر از بچه هایی که شیر مادرشان را می خورند یبوست می گیرند علتش هم ترکیبات شیر خشک است که عملکرد دستگاه گوارش را مختل می کند. بنابراین اگر شر خشک نوزاد را عوض کنید، معمولا یبوست هم از بین می رود.

همچنین اگر کودک شما دچار بی خوابی  شبانه هم شده پیشنهاد میکنیم مطلب علت بی خوابی شبانه نوزادان چیست و چطور باید نوزاد را خواباندن را بخوانید .
بعد از شروع غذای کمکی هم ممکن است نوزادتان با تغییر درالگوی اجابت مزاج مواجه شود ولی این ماسله لزوما به معنای یبوست نیست. در واقع دستگاه گوارش بچه در این مرحله به زمان بیشتری برای هضم و جذب غذا احتیاج دارد بنابراین ممکن است فقط یک بار در روز اجابت مزاج داشته باشد، نه بیشتر.

شیر خشک: نوزادی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، بیشتر مستعد یبوست هستند، چون هضم شیر خشک دشوارتر از هضم شیر مادر است. به علاوه شیر خشک مدفوع را سفت و حجیم می‌کند. نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولاً دچار یبوست نمی‌شوند و مدفوع‌شان همیشه نرم است، حتی اگر شکم‌شان چند روز کار نکرده باشد.
مواد غذایی جامد: زمانی که دادن غذاهای جامد به نوزاد شروع می‌شود، مدتی طول می‌کشد تا بدن روش هضم غذاهای جدید را یاد بگیرد، به همین دلیل نوزاد معمولاً در این مرحله دچار یبوست می‌شوند. غذاهای با فیبر کم و عدم مصرف مایعات کافی منجر به یبوست می‌شود.
کم‌آبی بدن کودک و نوزاد: دندان درآوردن، برفک زدن دهان نوزاد، عفونت گلو، سرماخوردگی یا عفونت گوش باعث بی‌اشتهایی نوزاد و بی‌میلی به شیر می‌شود. نوزاد بزرگتر گاهی در اثر ننوشیدن شیر یا آب کافی همراه با غذا دچار یبوست می‌شوند. دلیل یبوست هر چه باشد، اگر نوزاد مایعات کافی دریافت نکند، آب بدن‌اش کم می‌شود. خشک شدن بدن سفت شدن مدفوع را به دنبال دارد.
ابتلا به بیماری یا عارضه‌های مختلف: یبوست گاهی علامت آلرژی غذایی، مسمومیت‌های غذایی مانند بوتولیسم یا ابتلا به اختلال‌های متابولیسم یعنی وجود مشکل در شیوه جذب غذا توسط بدن است.
یبوست نوزاد به ندرت از بیماری‌های مادرزادی نشأت می‌گیرد. بااین حال بیماری‌های مادرزادی آسیب زننده به عملکرد روده بزرگ مانند بیماری هیرشپرونگ، مهره شکاف‌دار یا اسپینا بیفیدا و سیستیک فیبروسیس نیز منجر به یبوست می‌شود.

علائم یبوست نوزاد

یبوست نوزاد معمولاً با توجه به علائم زیر تشخیص داده می‌شود:

دفع با تاخیر یا در فواصل طولانی (کمتر از دو بار در هفته) مدفوع کوچک، خشک و سفت
درد و تقلا هنگام مدفوع کردن
بدبو بودن مدفوع یا باد شکم
نفخ شدید
بی‌اشتهایی نوزاد
بی‌حالی و انرژی نداشتن نوزاد
گریه کردن نوزاد و ناراحتی، تحریک پذیری یا درد قبل از دفع
خشک، سخت و گلوله‌ای بودن مدفوعی که به سختی خارج می‌شود.
شکم کمتر از سه بار در هفته کار می‌کند.
سفت بودن شکم نوزاد
بی قراری و گریه و ناراحتی
احساس درد در ناحیه شکم
سیخ نگه داشتن پا برای اجتناب از درد و دفع
بی اختیاری مدفوع
تهوع
بی اشتهایی

درمان

تغییر شیر نوزاد

اگر نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند، بهتر است رژیم غذایی نوزاد را تغییر دهید. ممکن است نوزاد به چیزی در رژیم غذایی مادر حساس باشد و این حساسیت عامل یبوست باشد. اما اگر نوزاد شیرخوار از شیشه شیر تغذیه کند، بهتر است شیر خشک دست‌کم تا زمان رفع یبوست عوض شود. حساسیت به بعضی مواد اولیه شیر خشک باعث یبوست می‌شود.

مصرف غذاهای جامد

بعضی غذاهای جامد باعث کار نکردن شکم نوزاد می‌شود، حال آن که بعضی دفع را آسان می‌کند. اگر تغذیه نوزاد از غذاهای جامد را تازه شروع کرده‌اید، سعی کنید خوراکی‌های زیر را که فیبربالایی دارند به کودک بخورانید:

کلم بروکلی
گلابی
آلو
هلو
سیب بدون پوست

به جای برنجک یا گندمک فراوری و تصفیه شده غلاتی مانند جو، جو دوسر یا خاویار گیاهی (کینوا) را بپزید. نان کامل سبوس‌دار، کراکر و برشتوک سبوس‌دار نیز مدفوع را حجیم و یبوست را درمان می‌کند.

پوره کردن غذاها

اگر نوزاد هنوز شیرخوار است و خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده است، بعضی از خوراکی‌های اشاره شده در بالا را پوره کنید و به او بدهید. به خاطر داشته باشید که میوه‌ها و سبزیجات فیبر طبیعی بالایی دارند که مدفوع را حجیم می‌کند. بعضی خوراکی‌ها بیشتر از بقیه به انجام عمل دفع کمک می‌کنند و شکم را به کار می‌اندازند.

افزایش مصرف مایعات

تامین آب بدن کودک از راه‌های ساده‌ای مانند مصرف آب و شیر برای دفع منظم ضروری است. آلو و آب گلابی نیز انقباض‌های روده و در نتیجه دفع را سریع‌تر می‌کند. اگر آب میوه بیش از حد برای ذائقه کودک شیرین یا طعم‌دار باشد، می‌توانید آن را با یک فنجان آب رقیق کنید.

ورزش

تحرک به گوارش غذا و حرکت سریع‌تر آن در بدن کمک می‌کند. اگر نوزاد هنوز راه نمی‌رود، حرکت دوچرخه پاها و تمرین‌های دیگر را می‌توان جایگزین راه رفتن کرد تا شکم نوزاد بهتر کار کند.

ماساژ

ماساژ ملایم شکم و پایین شکم روده را تحریک به دفع مدفوع می‌کند. شکم سفت نوزاد را چند بار در طول روز ماساژ دهید تا نوزاد در نهایت مدفوع کند.

تحریک راست روده

با انگشت، دماسنج مقعدی یا گوش پاک کن (سواب پنبه‌ای) به آرامی به راست روده فشار بیاورید. این تحریک به سرعت منجر به کار کردن شکم می‌شود.

تنقیه نوزاد

سر سرنگ حبابی تنقیه را با روغن زیتون چرب و لغزنده کنید. سپس حدود 1.6 سانت از نوک سرنگ را وارد مقعد نوزاد کنید. حباب سرنگ باید حاوی حدود ۱ تا ۳ قاشق سوپخوری آب ولرم باشد. آب را به آرامی وارد روده کنید. مطمئن شوید که در حباب فقط آب وجود دارد و هوا داخل آن نیست. چند دقیقه صبر کنید تا نوزاد مدفوع کند. در صورت لزوم تنقیه را تکرار کنید.

شیاف گلیسیرین

اگر متوجه نشانه‌های پاره شدن راست روده یعنی وجود خون قرمز روشن در مدفوع شدید، می‌توانید از شیاف گلیسیرین استفاده کنید تا نوزاد راحت‌تر مدفوع کند. شیاف را مطابق دستورات روی بسته دارو یا توصیه پزشک مصرف کنید.

پیشگیری از یبوست در نوزاد

روش‌های درمانی فوق برای پیشگیری و درمان یبوست در تمام گروه‌های سنی مفید است، اما دو توصیه زیر مختص یبوست نوزاد است:

مقدار کمتری شیر خشک را در وعده‌های بیشتر به نوزاد بدهید تا روده بهتر بتواند شیر خشک را هضم کند. قاعده کلی این است که حجم شیر خشک را نصف و تعداد دفعات تغذیه را دو برابر کنید.
شروع تغذیه با خوراکی‌های جامد، به ویژه مواد عامل یبوست مانند برنج و موز، را به تاخیر بیاندازید. به جای برنجک از برشتوک جو استفاده کنید. پوره گلابی و پوره آلو از بهترین غذاهای اولیه کودک هستند که به دلیل فیبر بالا برای درمان یبوست مناسب هستند.

برخی از والدین فکر می­کنند شکم نوزادشان باید هر روز کار کند واگر چنین نباشد نوزادشان دچار یبوست است، در حالی که این ها علائم یبوست نیست. اصطلاح یبوست زمانی به کار می­رود که مدفوع به حدی سفت باشد که نتواند به راحتی از روده خارج شود. در صورتی که فرزند شما به راحتی مدفوعی نسبتا نرم را تخلیه می کند دچار یبوست نیست حتی اگر این دفع هر چند روز یک­بار اتفاق بیفتد. گاهی یبوست در نوزاد می­تواند ناشی از ناتوانی تجربه دفع مدفوع باشد. اگر نوزاد در هنگام دفع مدفوع دچار درد و سختی شود برای روزهای دیگر و دفع مدفوع بعدی به دلیل ترسی که از قبل به او وارد شده است سعی می­کند به خودش فشار نیاورد و مدفوع را دفع نکند که این خود باعث یبوست می­شود. مصرف مقادیر قابل توجهی از شیر گاو به خصوص در اطفال زیر 2 سال نیز می­تواند یکی از دلایل یبوست باشد.

برای رفع مشکل بهتر است با دست تمیز و گرم شده، شکم شیرخوار و نوزاد را ماساژ دهید. حمام کوتاه مدت و حرکت دادن پاهای نوزاد یکی دیگر از روش هایی است که باعث می شود ماهیچه های شکمی تحرک پیدا کنند و دفع مدفوع راحت تر انجام شود. چرب کردن اطراف مقعد هم به تحریک دفع کمک می کند. بعد از 4 تا 6 ماهگی اضافه کردن فیبر به برنامه غذایی مثل پوره میوه یا سبزی از یبوست پیشگیری می کند. مصرف چند نوبت آب جوشیده همراه با شیر بعد از 6 4 ماهگی به خصوص در کودکانی که در مناطق گرمسیر زندگی می کنند، توصیه می شود. خط آخر درمان هم تجویز داروهای محرک یا اسموزی مثل شربت لاکتولوز است. البته داروهای محرک را نباید طولانی مدت یا بدون نظر دکتر مصرف کرد و اگر نیاز به مصرف دارو بود، باید داروهایی مصرف شود که عادت ایجاد نکنند و باعث تنبلی روده به دنبال قطع دارو نشود. دارو حتما باید به وسیله پزشک تجویز شود.

چه‌وقت می‌گوییم کودک دچار یبوست شده است؟

وقتی کودک این 3 علامت را با هم داشته باشد دچار یبوست شده است:
-مدفوع سفت، خشک یا تکه‌تکه.
-گریه و زورزدن هنگام دفع. (زورزدن تنها نشانه یبوست نیست.)

-مدفوع‌نکردن برای 2 تا 3 روز در کودکانی که شیرخشک می‌خورند و یک هفته برای کودکانی که شیر مادر می‌خورند. (وقتی مدفوع نرم است، دفع یک‌بار در هفته به معنی یبوست نیست.)
-اشتهای کم، وزن نگرفتن و خونریزی از مقعد.

حرکات روده در شیرخواران
در ماه‌های اول تولد، روزی چند بار دفع یا حتی یک‌بار در هفته طبیعی است. در موارد نادر می‌تواند بین هر بار دفع 3 هفته هم فاصله بیفتد. بچه‌هایی که شیر مادر می‌خورند، معمولا تا 2 تا 3 ماهگی حرکات روده زیادی دارند و مدفوعشان زردرنگ است. با شروع غذای جامد، حرکات روده تغییر می‌کند و ممکن است شکم کودک روزی چند بار یا هر 2 یا 3 روز یک‌بار کار کند. برخی بچه‌ها به‌علت دریافت ترکیب‌های جدید موادغذایی، دچار یبوست خفیف می‌شوند. اگر کودک غذای جامد زیاد مصرف کند، ممکن‌است به‌علت کم‌آبی دچار یبوست شود.

یبوست در نوزاد و شیرخواران چه علائمی دارد؟

درمان گیاهی یبوست نوزاد

آب سیب یا گلابی: دو با در روز 6 تا 120 سی سی آب سیب یا گلابی را داخل شیشه شیر کودک بریزیرد و به او بخورانید.

آب آلو: نیمی از شیشه شیر کودک را با آب آلو پر کنید و سپس روی آن شیر بریزید و دو تا سه بار در روز از این مخلوط به او بدهید. البته اگر نوزادتان بیش از 9 ماه سن دارد می توانید روزی 5/1 تا سه قاشق غذاخوری آلوی نرم شده را به برنامه غذایی اش اضافه کنید.

شکر قهوه ای: یک دوم قاشق چای خوری شکر قهوه ای را که در آشپزی استفاده می شود داخل سی سی آب گرم جوشیده بریزید و به کودک بدهید.

کشمش: به دلیل داشتن فیبر می تواند یبوست را در کودک رفع کند. البته اول باید به مدت 12 ساعت آن را خیس کنید تا کاملا نرم شود و بعد به کودک بدهید.

نعناع: کمی نعنا را داخل یک تنظیف یا کیسه تمیز بریزید و اجازه دهید 5 دقیقه توی آب گرم و نه جوش بماند. سپس این محلول را به شیر کودک اضافه کنید. استفاده از بابونه و زنجبیل هم در این مورد توصیه می شود.

البته یادتان باشد که بهتر است قبل از استفاده از هر نوع دارو یا ترکیب گیاهی با پزشک کودکتان مشورت کنید.