توهم کوتارد (خود مرده پنداری) و یا سندرم جسد متحرک، نوعی بیماری روانیست که فرد می پندارد که مرده، در برخی موارد نادر نیز به فرد مبتلا احساس جاودانگی و نامیرایی دست می دهد.
سندرم کوتارد (Cotard’s syndrome) خود مرده پنداری یا سندروم مرده متحرک یک بیماری روانی نادر است که در آن بیمار این هذیان را دارد که مرده است (به طور واقعی و یا نمایشی)، وجود ندارد، بدنش دارد متعفن میشود، امعا و احشا و یا خون در بدنش وجود ندارند. در موارد پیشرفته بیمار حتی ممکن است فکر کند که نامیراست.
تاریخچه
این بیماری نادر در کنفرانسی در اوائل دهه ۱۸۸۰ در پاریس و به همت فردی بنام ژول کوتارد معرفی شد. بیمار مورد نظر زنی بود که وجود خدا و شیطان و اعضای بدن خودش را انکار میکرد و اعتقاد به اینکه برای زنده ماندن به غذا نیاز دارد نداشت.
سال ۱۸۸۲ این عصب شناس فرانسوی به نام ژولز کوتارد، بیماری را ویزیت کرد که از او به نام مادمازل ایکس در یادداشتهایش نام برده است. این بیمار باور داشت که نه مغزی دارد، نه سیستم اعصابی و نه معده و رودهای. با همه این کمبودها او اعتقاد داشت که وجودش جاودانی و نامیراست. به خاطر همین اعتقاد، او نیازی نمیدید که غذا بخورد و حتی زمانی که برای وی غذا میآوردند، از خوردن امتناع میکرد. پس مدتی به خاطر گرسنگی مفرط مرد. از اینرو سندروم مرده متحرک به افتخار ژول کوتارد کاشف این بیماری، «کوتارد» نامگذاری شد.
در ایران
در گزارش موردی دیگری که در ایران و در بیمارستان شهید بهشتی کرمان از یک مرد ۳۲ به چاپ رسیده است. علایم او با نا آرامی و حس های عجیب مثل شوک الکتریکی شروع شده و کمی بعد حس میکند که کل بدنش تغییر پیدا کرده است و سرانجام ادعا میکند که مرده است و دلیل مرگش هم گناهانش بوده است. او ادعا میکند که بعد از مرگ گاهی اوقات آرواره اش به صورت خودکار تکان میخورد و تبدیل به یک سگ شده است. مرد فکر میکرد که دخترانش تبدیل به گوسفند شدهاند. در عین حال او اعتقاد داشت که خدا از او محافظت میکند، حتی در زمان مرگ! و هیچ سمی قادر به آسیب به زدن به او نیست!