فوبیا چیست و فوبیا چیست ویکی پدیا و علت فوبیا چیست و درمان فوبیا چیست و فوبیا پرواز چیست و ترس فوبیا چیست و سوشیال فوبیا چیست و ایران فوبیا چیست و اختلال فوبیا چیست و فوبیا اجتماعی چیست
فوبیا چیست و معروف ترین مدل فوبیا جهان چیست
فوبیا، ترس نامعقول و شدید از یک موضوع یا یک موقعیت است. در واقع به رغم آنکه فرد میداند ترسش نامعقول است ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آنچه که از آن «هراس» دارد، قرار بگیرد موجی از اضطرات، ترس شدید و حتی وحشتزدگی بر او مستولی میشود و این تجربه چنان برایش ناخوشایند است که سعی میکند همیشه از آن مورد «هراس آور» دوری کند. در میان این اختلال اضطرات، «فوبیاها» از همه شایعترند. انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش کرده است که سالانه ۷.۸ درصد از بزرگسالان آمریکایی از یکی از انواع «فوبیا» رنج میبرند و هراسهای بیمارگونه، شایعترین اختلال روانشناختی در میان زنان و دومین اختلال شایع در میان مردان سنین بالای ۲۵ سال است.
تفاوت ترس با فوبیا
ترس یک واکنش انطباقی بشر هنگام مواجهه با خطر است. این واکنش هدف محافظتی دارد. هنگام مواجهه با خطر، سیستم عصبی سمپاتیک با ترشح «آدرنالین» واکنش «مبارزه یا فرار» را فعال میسازد. فراوانی آدرنالین فرد را آماده میکند تا در برابر تهدید فیزیکی مبارزه یا فرار کند، همچنین موجب افزایش ضربان قلب و جریان خون در عضلات بدن میشود و در نتیجه فرد میتواند در شرایط اضطراری بهتر عکسالعمل نشان دهد. افزون بر اینکه میزان قند خون نیز بالا میرود و در نتیجه انرژی بدن فرد هم بیشتر میشود. در چنین شرایطی، جسم و روح گوش به زنگ و آماده عمل است. پس در موقعیتهای خطرناک، ترس، طبیعی و حتی مفید است. اما فوبیا، ترس بیمارگونهای است که به شدت مبالغهآمیز و حتی توهمی است. از نظر تخصصی، فوبیاها را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- فوبیاهای خاص
- جمع هراسی
- هراس از مکانهای باز
فوبیاهای خاص
شامل ترس غیرمنطقی و نامعقول از یک موضوع یا موقعیت خاص است که اصولاً پنج نوع فوبیای خاص وجود دارد.
- هراس از حیوانات: ترس شدیدی که دلیلش یک حیوان یا حشره باشد مانند ترس از مار، عنکبوت، ترس از جوندگان، ترس از سگ و…
- هراس از عوامل طبیعی: ترسی که دلیلش عاملی در طبیعت باشد همچون ترس از توفان، ترس از آب، ترس از تاریکی، ترس از بلندی.
- هراس شدید از زخم، تزریق، خون.
- هراس موقعیتی: ترس شدیدی که با قرار گرفتن در یک موقعیت خاص ایجاد میشود مانند هراس از مکانهای بسته، هراس از آسانسور، پرواز، دندانپزشکی، تونل، پلها و…
- هراسهای دیگر: شامل هراسهایی است که در چهار گروه فوق نباشند مانند ترس از مرگ، خفگی، بیماری و…
فوبیاهای خاص بسیار شایع هستند و معمولاً از دوران کودکی یا نوجوانی آغاز میشوند و حدوداً ۵۰ درصد آنها هم ظرف مدت پنج سال خود به خود برطرف میشوند.
جمع هراسی (اختلال اضطرات اجتماعی)
جمع هراسی، ترس توانکاه و فلج کننده از موقعیتهای اجتماعی است. چنین افرادی به شدت کمرو هستند و در برابر دیگران دستپاچه شده و خجالت میکشند. هراس از صحبت کردن در جمع شایعترین نوع آن است.
هراس از مکانهای باز
ترس بیمارگونه از مکانهای عمومی و مکانهای باز است که پیشرفت آن منجر به «حمله وحشتزدگی» میشود. این افراد از بودن در مکانهایی که فرار از آنجا مشکل است یا کمک نمیتواند فوراً به آنجا برسد، وحشت میکنند. چنین افرادی از حضور در مکانهای شلوغ و پر ازدحام مثل مراکز خرید، سالنهای تئاتر یا سینما اجتناب میکنند. حتی ایستادن در صف نیز آنها را تحریک میکند. همچنین احتمالاً از سوار شدن به اتومبیل، هواپیما، مترو و… دوری میکنند که در موارد شدیدتر فرد فقط در خانه احساس امنیت و آرامش میکند.
در حدود ۱۹.۲ میلیون نفر انسان در سن ۱۸ سالگی در آمریکا به گونههای مختلفی از این اختلال روحی مبتلا هستند که در ادامه نشریه لایو ساینس به مشهورترین آنها اشاره کرده است.
10- ترس از مار
یکی از رایجترین فوبیاها در میان بسیاری از مردم ترس از مار است که به احتمال زیاد ریشهای تکاملی دارد. در گذشتههای دور تشخیص دادن مارها و عنکبوتها برای بقای انسان نقشی حیاتی داشته است. توانایی تشخیص مارها در یک چشم به هم زدن یکی از رفتارهای تکاملی است که به اجداد انسان در جهان وحشی ماقبلتاریخ امکان بقا داده است.
9- ترس از خزندگان عجیب
شاید برخی از افراد با دیدن برخی از حشرات تنها احساس چندشآوری پیدا کنند، اما این جانداران کوچک در واقع این توانایی را دارند که برخی از انسانها را به شدت بترسانند که این شدت در زنان نسبت به مردان چهار برابر است. مطالعه دانشمندان دانشگاه کارنگی ملون نشان میدهد دختر بچههای ۱۱ ماهه به سرعت قادرند در برابر تصاویری از مارها با عنکبوتها نشانههای ترس را در صورت خود انعکاس دهند در حالی که این خصوصیت در پسربچههایی با همین سن وجود ندارد. دیدگاه تکاملی این فوبیا بر این اساس است که زنان در دوران باستانی حیات بشر، در هنگام جمعآوری غذا با چنین جاندارانی مواجه میشدهاند و انقباض ماهیچههای بدن و صورت در برابر چنین منظرهای به عنوان ابزار محافظت مادر و فرزند در برابر جاندار شناخته شده است.
8- ترس از مکان
در حدود ۱.۸ میلیون جوان ۱۸ ساله در آمریکا از قرارگیری در اماکنی که فرار کردن از آن مشکل باشد هراس دارند. مکانها و فعالیتهایی که شامل این فوبیا میشوند آسانسور، حضور در رقابتهای ورزشی، پلها، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، رانندگی، فروشگاههای بزرگ و فرودگاهها بر شمرده شدهاند. این هراس میتواند باعث شود افراد هرگز خانههای خود را ترک نکنند، به سفر نروند و در مناطق شلوغ قرار نگیرند.
7- ترس از دیگران
در صورتی که صحبت کردن در برابر دیگران رنگ چهره شما را دگرگون ساخته، صدای شما را گرفته کرده و عرق از سر و روی شما جاری میکند، بدانید که نشانههای این فوبیا در شما وجود دارد. بیگانه هراسی پدیدهای است که ۱۵ میلیون جوان آمریکایی از آن در عذابند و تنها صحبت کردن، آنها را در جمع تحت تاثیر قرار نمیدهد بلکه خوردن و آشامیدن این افراد نیز در برابر جمع دچار اختلال خواهد شد. این فوبیا از سن ۱۳ سالگی در نوجوانان آغاز میشود.
6- ترس از بلندی
یکی از رایجترین ترسها در میان افراد است که در حدود ۳ تا ۵ درصد از آمریکاییها را تحت تاثیر خود قرار داده است. برخلاف تصور پیشین دانشمندان که این فوبیا را ناشی از ترسی غیر واقعی میدانستند مطالعات جدید نشان میدهد مبتلایان به این ترس، ارتفاع ساختمانها را بسیار بیشتر از ارتفاع واقعی میبینند و همین امر بر ترس آنها میافزاید.
ترس فوبیا و ترس فوبیا چیست و ترس فوبیایی و فوبیای ترس و فوبیای ترس از بیماری و فوبیا ترس مرضی و ترس فوبیا و فوبیا ترس از جمع و ترس یا فوبیا و درمان ترس فوبیا
5- ترس از تاریکی
برای بسیاری از کودکان، خاموش شدن چراغ اتاق همراه با بروز ترسی شدید ناشی از بیرون آمدن هیولایی از زیر تختخواب و یا از داخل کمد دیواری است. در واقع ترسیدن از تاریکی یکی از رایجترین ترسها در میان کودکان است که در پس آن تفکرات و توهمات جالب توجهی نهفته است. کودکان در تاریکی به هر پدیده ممکنی فکر میکنند و معتقدند در تاریکی دزدی خواهد آمد و آنها را خواهد ربود و یا اسباب بازیهای آنها را به سرقت خواهد برد. ریشه این ترس کودکان از ناشناختههای آنان سرچشمه میگیرد و در صورت درمان نشدن تا زمان بزرگسالی نیز ادامه پیدا خواهد کرد.
4- ترس از صاعقه
صدای مهیب رعد و برق میتواند علائمی مانند تپش شدید قلب را برای افرادی که از فوبیای رعد و برق رنج میبرند در برداشته باشد و به همین دلیل بسیاری از افراد مبتلا زندگی خود را به مناطقی منتقل میکنند که از شرایط جوی آرامی برخوردار است. نکته جالب درباره این فوبیا این است که مبتلایان از ترس خود احساس خجالت داشته و آن را مخفی نگاه میدارند.
3- ترس از پرواز
ترسی است که در حدود ۲۵ میلیون انسان تنها در آمریکا به آن مبتلا هستند. این افراد در دو گروه ترس، ترس از سقوط هواپیما و ترس از کابین کوچک هواپیما تقسیم میشوند. جالب است بدانید نسبت مرگ انسانها در سقوط هواپیما یک در ۲۰ هزار است در حالی که این نسبت در مرگهای ناشی از سوانح رانندگی یک در ۱۰۰ و در مرگ ناشی از حملات قلبی یک در پنج است.
2- ترس از سگ
حتی کوچکترین و بامزهترین سگهاینژاد ژرمنشپرد میتوانند ترسی مهیب را در مبتلایان به این نوع از فوبیا ایجاد کنند. این ترس معمولا از احتمال گاز گرفته شدن خود فرد و یا افرادی دیگر توسط سگها ناشی میشود، البته برخی تنها نسبت به سگهای شکاری و یا تازی هراسناک هستند.
1- ترس از دندانپزشک
در حدود ۹ تا ۲۰ درصد از آمریکاییها به دلیل ترس و واهمه از رفتن به دندانپزشکی خودداری میکنند. در صورت ابتلا به این فوبیا فرد به هیچ قیمتی حاضر به مراجعه به یک دندانپزشک نبوده و تنها در صورتی که درد امان آنها را ببرد به مطب دندانپزشکی خواهند رفت. از دلایل ریشهای ارائه شده برای ابتلا به این ترس، تجربیات بد گذشته از دندانپزشک، ترس از تزریق لثه و ترس از صندلی و مته دندانپزشکی عنوان شدهاند که معمولا میتوان آن را با همکاری دندانپزشک از میان برداشت.