ایران وی مجله تفریحی سرگرمی
عفونت ادارای در بارداری
عفونت ادراری در هر دو جنس مرد و زن ممکن است اتفاق بیفتد؛ ولی به علت ساختار فیزیکی دستگاه ادراری زنانه و کوتاه‌تر بودن مجرای ادرار، شیوع این بیماری در زنان به میزان قابل توجهی بالاتر است.
میزان این شیوع در دوران بارداری افزایش می‌یابد و مشکلاتی را برای زن باردار به وجود می‌آورد و حتی اگر بموقع اقدام مناسبی صورت نگیرد عفونت ساده ادراری ممکن است به عفونت پیچیده تبدیل شود و احتمال آسیب شدید به کلیه و سقط جنین، مرگ جنین یا تولد زودرس وجود دارد. بنابراین خانم‌ها باید علائم عفونت ادراری را بشناسند و در همان مراحل اولیه شروع بیماری به پزشک مراجعه کنند تا جلوی گسترش بیماری به بخش‌های فوقانی دستگاه ادراری را بگیرند.
دستگاه ادراری را به دو قسمت فوقانی و تحتانی تقسیم‌بندی می‌کنند. کلیه‌ها و حالب‌ها دستگاه ادراری فوقانی هستند و مثانه و مجرای ادرار دستگاه ادراری تحتانی.
دستگاه ادراری در انسان‌ها از کلیه‌ها، حالب، مثانه و مجرای ادراری تشکیل شده است. عفونت ادراری اغلب در بخش‌های انتهایی یعنی مجرای ادرار و مثانه اتفاق می‌افتد. اما گاهی عفونت از این قسمت‌ها حرکت می‌کند و به بخش‌های فوقانی‌تر دستگاه ادراری، یعنی حالب‌ها و کلیه‌ها می‌رسد که وضع را بسیار خطرناک‌تر می‌کند.
چرا عفونت ادراری؟
عفونت‌های ادراری عمدتا از نوع باکتریایی هستند؛ باکتری‌های موجود در پوست، روده، مدفوع و… باعث وجود عفونت ادراری در زنان می‌شوند (افرادی که بهداشت فردی خود را رعایت می‌کنند کمتر دچار عفونت ادراری می‌شوند.)
قبل از بروز علائم عفونت ادراری در صورتی که باکتری اطراف مجرا وجود داشته باشد، وارد مجرا می‌شود و در آنجا رشد و تکثیر پیدا می‌کند. عواملی که باعث تسهیل در این روند می‌شوند عبارتند از؛ رابطه زناشویی، گذاشتن سوند ادراری، آلودگی واژن زن به مدفوع و فشردگی حالب کلیه توسط رحم بزرگ (در زنان باردار) و انسداد حالب، ناشی از فشار رحم به آن.
علت افزایش شیوع عفونت ادراری در زنان باردار
تغییرات هورمونی در زنان باردار باعث تغییراتی در دستگاه ادراری می‌شود. هورمون پروژسترون موجب اتساع حالب‌ها می‌شود. در این حالت، عضلات حالب شل‌تر می‌شود و انقباضات کافی برای تخلیه حالب وجود ندارد. علاوه بر آن رحم در ماه‌های آخر بارداری بزرگ می‌شود و به حالب‌ها و مثانه فشار وارد می‌کند. این نیز باعث ایجاد مشکل برای تخلیه ادرار می‌شود. غیر از این دو مورد مهم در تاخیر تخلیه ادرار، مورد بعدی وجود هورمون‌های بارداری است که از خاصیت اسیدی ادرار می‌کاهند. همچنین در ادرار این افراد قند بیشتری هم وجود دارد. این دو مورد هم از عواملی هستند که وضع را برای عفونت مهیا می‌کنند.
علائم عفونت ادراری
عفونت ادراری معمولا با علائمی همراه است؛ زنان مبتلا به آن دارای تکرر و احساس فوریت در دفع ادرار هستند. همچنین هنگام ادرار به سختی این کار را انجام می‌دهند. احساس سوزش، فشار و درد در زیر شکم و کمر (بخصوص در ناحیه لگن) دارند، رنگ ادرار کدر و معمولا بدبو است و گاهی نیز خون در ادرار دیده می‌شود. البته خون در ادرار با چشم قابل مشاهده نیست و معمولا در آزمایشگاه دیده می‌شود. این علائم نشان می‌دهد که دستگاه ادراری تحتانی، یعنی مجرای ادرار و مثانه، گرفتار است؛ اما وقتی بیمار با نشانه‌هایی مانند تب و لرز، تعریق، تهوع و استفراغ، درد و حساسیت در پهلوها و حال عمومی خراب به پزشک مراجعه می‌کند، نشانه وخیم بودن اوضاع است؛ چون این علائم حکایت از این دارد که دستگاه ادراری فوقانی، یعنی کلیه‌ها و حالب‌ها، درگیر شده‌اند. در این موارد بیماران حتما باید در بیمارستان بستری شوند و آنتی‌بیوتیک وریدی دریافت کنند و کاملا تحت نظر باشند.
عفونت ادراری همیشه علامت‌دار نیست
عفونت ادراری گاهی اوقات بی‌علامت است؛ یعنی به‌طور اتفاقی و در آزمایش ادرار مشخص می‌شود که میزان باکتری در ادرار بالاست. حتی اگر علامتی هم وجود نداشته باشد عفونت ادراری در خانم‌های حامله باید درمان شود. عفونت ادراری بدون علامت باعث زایمان زودرس می‌شود. چنین نوزادانی کم‌وزن هستند و مشکلاتی در بدو تولد دارند (مهم‌ترین مشکل نوزادان زودرس، نارس بودن ریه‌هاست. چنین نوزادانی قادر به تنفس خودبه‌خودی نیستند و برای ادامه بقا باید تا مدتی در دستگاهی به نام انکوباتور قرار گیرند و اکسیژن دریافت کنند). عفونت ادراری بدون علامت خطرناک است و احتمال گسترش آن به کلیه‌ها خیلی زیاد و حدود 40 درصد است. این بیماری باید خیلی زود درمان شود. اغلب موارد با درمان مناسب خیلی زود مشکل بیمار برطرف می‌شود؛ ولی گاهی اوقات در بعضی از خانم‌ها عفونت، دوباره برمی‌گردد و ممکن است لازم باشد بیمار تا پایان دوره بارداری دارو مصرف کند.
چه آزمایشی برای عفونت ادراری
خانم‌های باردار به محض مشاهده علائم باید به پزشک مراجعه کنند. آزمایش ادرار کم‌هزینه و ساده است و می‌تواند وجود باکتری در ادرار را ثابت کند. آزمایش ادرار از نوع کشت باید باشد. در کشت ادراری علاوه بر اثبات وجود باکتری می‌توان نوع آن را نیز مشخص کرد و با توجه به آن دارو تجویز کرد؛ البته به محض اثبات وجود عفونت ادراری در مادر باردار و قبل از دریافت جواب آزمایش، درمان باید شروع شود.
درمان عفونت ادراری
درمان عفونت ادراری دارویی است؛ دارو از نوع آنتی‌بیوتیک است و بیمار باید حداقل هفت روز به‌طور مرتب دارو مصرف کند. علائم بیمار ظرف سه روز از بین می‌روند، ولی بیماران باید همه داروهایی که پزشک تجویز کرده تا آخر مصرف کنند. بعد از اینکه علائم کاملا برطرف شد و داروها به اتمام رسید، به تکرار آزمایش و کشت ادرار نیاز است. همه زنانی که دچار عفونت ادراری در طول بارداری می‌شوند، حتما باید تحت‌نظر پزشک باشند؛ چون ممکن است پزشک این آزمایش را چند بار درخواست کند.
عفونت ادراری در چه مورادی در بارداران بیشتر دیده می‌شود؟
در واقع افرادی که دفع باکتری بدون علامت دارند بیشتر به این عارضه مبتلا می‌شوند. به همین دلیل، در ابتدای مراجعه به پزشک باید آزمایش کشت ادرار داده شود و اگر نشان داده شد که دفع باکتری وجود دارد باید درمان شود.
این درمان ریسک ابتلای مجدد به عفونت ادراری را کمتر می‌کند. در کل عفونت ادراری یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در دوران بارداری است و دفع باکتری در این افراد باید به سرعت و به صورت کامل درمان شود.
دیده شده است افرادی که دفع باکتری بدون علامت دارند بعد‌ها در جریان بارداری ۲۵ درصد احتمال دارد به عفونت ادرار مبتلا شوند. این در شرایطی است که احتمال ابتلا به عفونت در افراد دیگر ۵ یا ۶ درصد است. از عوامل دیگری که در زنان باردار باعث عفونت ادرار می‌شود تغییرات هورمونی است که زنان باردار با آن روبه‌رو هستند.
این تغییرات هورمونی باعث می‌شود ماهیچه‌های سیستم ادراری شل‌تر شود و به دلیل ماندن ادرار بیشتر، این افراد برای عفونت ادراری مستعد‌تر خواهند بود. این در حالی است که وقتی رحم بزرگتر می‌شود بر سیستم ادراری فشار وارد می‌شود و باعث انباشت ادرار می‌شود که همین احتمال عفونت ادراری را بیشتر می‌کند.
برای پیشگیری چه موارد بهداشتی را باید رعایت کنیم؟
با مراجعه به موقع به پزشک باید آزمایش‌های لازم صورت گیرد. نحوه شست‌وشو پس از دستشویی هم بسیار مهم است. یکی از مهم‌ترین عواملی عفونت ادراری میکروب‌های روده‌ای (اشریشیاکلا) هستند.
هنگام شست‌وشو قسمت مقعد باید طوری شسته شود که میکروب‌ها به سمت بالا نیایند. در خانم‌های باردار به محض سوزش ادرار و تکرر ادرار باید به پزشک مراجعه و آزمایش داده شود و در صورتی که عفونت در ادرار دیده شود، باید درمان شود.
عفونت های شایع دوران بارداری
دو مورد از عفونت های شایع دوران بارداری عبارتند از: عفونت قارچی واژن (عفونت قارچی واژینال) و عفونت ادراری.
عفونت قارچی واژن (عفونت قارچی واژینال) در دوران بارداری
عفونت قارچی واژن یکی از عفونت های شایع دوران بارداری محسوب می گردد. زمانی که هنوز بچه به دنیا نیامده ممکن است خطری اصلا برای بچه نداشته باشد اما هنگام زایمان طبیعی وقتی کودک از کانال واژن رد می شود ممکن است آسیب هایی را به بچه برساند. علاوه بر مساله کودک ، وجود عفونت قارچی واژن باعث آزار و اذیت مادر می شود و ممکن است حتی بر روابط زناشویی هم تاثیر بگذارد ؛ پس در نتیجه بهتر است درمان شود.
علائم عفونت قارچی واژن (عفونت واژینال) کدامند؟
با استفاده از این علائمی که ذکر می گردد می توانید به وجود عفونت قارچی واژن یا به اصطلاح عفونت واژینال پی ببرید:
ترشحات واژن در دوران بارداری
ترشحات واژن می تواند یکی از دلایل وجود عفونت قارچی در واژن در زمان حاملگی باشد. اگر عفونت قارچی وجود داشته باشد این ترشحات یا سفید هستند و معمولا پنیری شکل یا ممکن است به رنگ زرد یا سبز هم باشند. همچنین میزان این ترشحات ممکن است زیاد یا کم باشد.
خارش و سوزش ناحیه تناسلی در دوران بارداری
اگر مادری مبتلا به عفونت قارچی واژن باشد ، ناحیه تناسلی معمولا متورم شده و در طول مدت بارداری احساس خارش و سوزش ناحیه تناسلی را تجربه می کند. شدت سوزش ناحیه تناسلی خانم ممکن است شدید باشد و حتی بعد از انجام نزدیکی با همسر یا ادرار کردن بیشتر هم شود.
بوی بد واژن در دوران بارداری
بوی بد واژن در دوران بارداری از مواردی است که می تواند از عفونت قارچی واژن ناشی بشود. واژن در این حالت بوی نامطبوعی دارد. البته بوی نامطبوع واژن ممکن است علل دیگری هم داشته باشد اما آنچه مسلم است ، عفونت قارچی واژن منجر به بوی بد ناحیه واژن خواهد شد.
عفونت ادراری زنان در دوران بارداری
عفونت ادراری از جمله عفونت های شایع دوران بارداری محسوب می گردد. عفونت های ادراری عموما منشاء باکتریایی دارند. سوزش در ادرار ، تکرر ادرار ، احساس دفع فوری ادرار ، سختی ادرار کردن ، کدر بودن رنگ ادرار و بوی نامطبوع ادرار می توانند از نشانه های عفونت ادراری باشند. توجه داشته باشید که عفونت ادراری حتی می تواند بدون علامت هم باشد.
درمان عفونت های بارداری با روش طبیعی و سنتی
با استفاده از روش هایی که ذکر می گردد می توانید عفونت های دوران بارداری اعم از عفونت قارچی واژن یا عفونت ادراری را با روشی کاملا طبیعی و سنتی درمان نمایید. این روش ها بر خلاف روش های شیمیایی نه تنها عارضه ای ندارند بلکه حتی در خیلی از مواقع برای جنین موجود در شکم مادر مفید هم هستند! شما در انجام یا عدم انجام این توصیه ها مختار هستید.
نوره (واجبی)
به جای ژیلت و تیغ ، از نوره (واجبی) برای نظافت موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل استفاده نمایید. نوره خواص فراوانی دارد که یکی از آنها همین از بین بردن عفونت و قارچ و … می باشد. در هنگام استفاده از نوره (واجبی) به موارد زیر حتما دقت نمایید:از نوره طبیعی استفاده نمایید و از نوره های شیمیایی استفاده نکنید. نوره های طبیعی را می توانید از عطاری های معتبر تهیه کنید.
روزهای چهارشنبه و جمعه از نوره استفاده ننمایید و در بقیه روزهای هفته غیر از چهارشنبه و جمعه می توانید از نوره جهت نظافت استفاده کنید. طبق حدیثی از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) ، نوره مالیدن در روزهای چهارشنبه و جمعه ، یکی از علل بروز مرض پیسی می باشد.
قبل از استفاده از نوره، ناحیه مورد نظر را با آب سرد بشویید و سپس از نوره استفاده کنید. در این باره حضرت امام رضا (ع) چنین می فرمایند: هرگاه خواستی جوش برنیاید و بر بدنت هیچ زخم یا ترک پوست و یا سیاه لکه ای رخ ننماید پیش از نوره کشیدن با آب سرد شستشو کن.
در این مورد به هیچ عنوان نباید خوددرمانی شود و باید حتما به پزشک مراجعه شود چون ممکن است داروهایی برای افرادی که عفونت ادراری دارند تجویز شود که در دوران بارداری مصرف آن داروها مجاز نیست. پس حتما باید با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم دارو مصرف شود.
همچنین دوره‌های درمانی مختلفی وجود دارد که باید تحت نظر پزشک صورت گیرد.
نکته دیگر اینکه افرادی که مکرر دچار عفونت ادرار می‌شوند لازم است در کل دوره بارداری درمان شوند. مثلا اگر ۳ دوره عفونت ادراری گرفته باشند لازم است بعد از آخرین دوره درمان به صورت همیشگی دارو مصرف کنند.
توجه داشته باشید که…
افرادی که مشکلات کلیوی دارند و آن‌هایی که سنگ کلیه دارند برای ابتلا به عفونت ادراری مستعد‌تر از دیگران هستند. چنین افرادی حتما باید با مراجعه به پزشک برای آزمایش و پیشگیری و درمان اقدام کنند.
برای راحت شدن از این بیماری علاوه بر مصرف داروهای تجویزی پزشک می‌توانید میوه‌هایی که در این مطلب اشاره می‌شود را نیز میل کنید؛ چون علاوه بر ویتامین‌دهی، شما را از عفونت موجود خلاص می‌کنند.
عسل طبیعی
از عسل می توانید هم به صورت موضعی و هم به صورت خوراکی استفاده کنید. منظور از عسل ،عسل طبیعی است و عسل های تقلبی یا کارخانه ای نیست! لطفا دقت نمایید. از شهد عسل طبیعی به عنوان درمان موضعی عفونت ناحیه تناسلی می توانید استفاده کنید. به این صورت که مقداری شهد عسل را به قسمت بیرونی ناحیه تناسلی بمالید و پس از چند دقیقه آن را با آب گرم بشویید. همانطور که عرض شد از عسل به عنوان درمان کننده خوراکی هم می توانید استفاده نمایید به این صورت که هر روز مقداری عسل طبیعی میل نمایید.
پیاز به صورت پخته
پیاز تاثیر به سزائی در درمان عفونت دارد. زمانی که از عفونت های بارداری رنج می برید می توانید از پیاز پخته جهت درمان عفونت بارداری استفاده کنید. در زمان بارداری بهتر است از پیاز پخته استفاده شود نه پیاز خام! لطفا دقت نمایید! هر غذایی که برای مادر باردار مشکلی نداشته ولی در عین حال حاوی مقادیر زیادی پیاز پخته باشد بهترین غذا برای درمان عفونت بارداری مخصوصا عفونت ادراری در زمان بارداری محسوب می گردد. دو نمونه از این غذاها عبارتند از غذاهای مردم آذربایجان و خصوصا تبریز به نام “اوماج آشی” یا “آش اوماج” و “شیله”. هر دوی این غذاها حاوی مقادیر زیادی پیاز به صورت پخته هستند که بهترین غذا برای یک زن باردار محسوب می گردند. پیاز نه تنها عفونت را در بدن از بین می برد بلکه باعث زیبایی کودک هم می شود!
نمک طبیعی یا نمک دریا یا سنگ نمک طبیعی
منظور از نمک در اینجا نمک طبیعی است و به هیچ وجه منظور نمک غیر طبیعی یا نمک یددار نیست. نمک طبیعی یا نمک دریا را می توانید از عطاری های معتبر تهیه نمایید. از سنگ نمک طبیعی هم می توانید پس از خرد کردن و آسیاب کردن استفاده کنید. کمی آب نمک طبیعی را با پارچه ای به قسمت خارجی ناحیه تناسلی بمالید و پس از مدتی با آب گرم بشویید. در غذاهای خود هم از نمک طبیعی استفاده نمایید. قبل از هر غذا و بعد از هر غذا مقداری نمک طبیعی میل نمایید.
زغال اخته
زغال اخته در صدر میوه‌های ضدعفونت ادراری قرار دارد. پزشکان و محققان حوزه ی تغذیه این میوه‌های قرمز را بهترین سلاح برای حفاظت از مجاری ادراری می‌دانند به خاطر این که حاوی خواص آنتی بیوتیکی و آنتی‌اکسیدانی است. این میوه‌های ریز حالت اسیدیته ی ادرار را بیشتر کرده و به همین دلیل هر نوع باکتری را دفع می‌کنند. زغال اخته از بین برنده ی باکتری‌ها است و قبل از آن نیز اجازه نمی‌دهد این عناصر مزاحم به بافت‌های مجاری ادراری بچسبد. توصیه می‌کنیم خودتان زغال اخته را تهیه کرده و آب آن‌را بگیرید؛ به خاطر اینکه آب زغال‌اخته‌های حاضری حاوی قند زیادی هستند و ترکیبات مفید خود را از دست دادهاند؛ پس بهتر است خودتان دست به کار شوید.
پاپایا
پاپایا یکی دیگر از میوه‌های مفید برای پیشگیری و درمان عفونت‌های ادراری است. این میوه نیز حالت اسیدیته ی ادرار را بالا برده و باعث دفع باکتری‌ها و درمان عفونت ادراری می‌شود. پاپایا جزو گنجینه‌های طبیعی و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C است. باید بدانید که پاپایه یک میوه ی سم زدای مفید و سرشار از فیبرها است که به میزان زیادی آنتی‌اکسیدان دارد و مثانه و روده‌ها را تمیز می‌کند. پاپایا به دلیل دارا بودن آنزیم‌ها به کاهش التهاب کمک کرده و التیام بخش است.
آب پرتقال و آب لیموترش
حتما می‌دانید که پرتقال و لیموترش جزو میوه‌های سرشار از ویتامین C هستند. اگر به دنبال معجون سلامتی هستید صبح ها آب دو عدد پرتقال را با آب نصف لیموترش ترکیب کرده و نوش جان کنید. این آبمیوه‌ی طبیعی باعث مقابله با عفونت ادراری می‌شود. علاوه بر این آب پرتقال و لیموترش به تمیز شدن روده‌ها نیز کمک زیادی می‌کند.
آب آناناس
آناناس حاوی آنزیم مفیدی است که باعث التهاب زدایی از بدن شده و برای خلاص شدن از شر عفونت ادراری مفید است. در واقع می‌توان آناناس را یک میوه ی درمانگر دانست که شایستگی حضور روزانه در سبد میوه را دارد. توصیه می‌کنیم از این میوه به هر صورتی که دوست دارید(در سالاد میوه و یا به صورت آب میوه) استفاده کنید. در صورت ابتلا به عفونت ادراری آب آن را گرفته و میل کنید.
آب انگور قرمز
انگور قرمز نیز جزو گنجینه‌های فوق العاده ی طبیعی است. این میوه ی قرمز و پرخاصیت حافظ سیستم ادراری بوده به اندازه ی زغال اخته کمک کننده است. اگر زیاد دچار مشکل عفونت ادراری می‌شوید روزانه از این میوه استفاده کنید. انگور قرمز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و باعث کاهش التهاب بدن می‌شود. آب انگور قرمز دیورتیک (ادرارآور) فوق‌العاده‌ای است که علاوه بر تامین ویتامین‌های بدن به بهبود و درمان عفونت ادراری کمک زیادی می‌کند.
چند توصیه ی کلی
همانطور که گفته شد عفونت ادراری در خانم‌ها رایج‌تر است. وجود عفونت و التهاب در مثابه باعث سوزش ادرار، احساس فشار در شکم، خستگی و همچنین تب می‌شود. برای درمان عفونت ادراری یا همان سیستیت پزشک معالج آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. لازم است که در کنار این آنتی‌بیوتیک‌ها از میوه‌های اشاره شده نیز استفاده کنید. چون تمام این میوه‌ها سرشار از ویتامین C و عناصر مغذی دیگر هستند که به کاهش باکتری‌های موجود در مثانه کمک می‌کنند.
اگر به طور مرتب به این مشکل دچار می‌شوید علاوه بر مصرف آب‌میوه‌های اشاره شده به توصیه‌های زیر نیز عمل کنید:
* مصرف آب و مایعات مفید را افزایش دهید. این کار باعث پاکسازی مثانه و مجاری ادراری می‌شود.
* دمنوش بابونه، دارچین یا رزماری نیز برای کاهش التهاب بسیار مفید هستند.
* از مصرف مواد غذایی حاوی خواص آنتی بیوتیکی مانند سیر، زنجبیل، جعفری و غیره غافل نشوید. می‌توانید بعدازظهر دمنوش زنجبیل میل کنید. جوشانده‌ی جعفری نیز مفید است.
* مصرف مواد غذایی ادرارآور را در الویت قرار دهید. این مواد غذایی باعث جلوگیری از احتباس آب در بافت‌های بدن شده و به افزایش ادرار کمک می‌کنند. مارچوبه، خیار، کرفس و چغندر جزو این مواد غذایی هستند.
* از مصرف مواد غذایی تحریک کننده ی مثانه مانند قهوه یا چای سبز پرهیز کنید.
* از مصرف مواد غذایی حاوی آرد تصفیه شده، شیرینی‌جات و غیره بپرهیزید. این مواد غذایی باعث افزایش حالت احتباس آب در بافت‌ها شده و به دفع باکتری‌ها کمکی نمی‌کنند.
* می‌توانید یک قاشق جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کرده و بنوشید. این کار نیز به درمان عفونت ادراری کمک می‌کند.
داروها و عفونت ادراری در حاملگی
آموکسی سیلین و آمپی سیلین
این داروها به سرعت از جفت گذشته و وارد جریان خون جنین می شوند. این آنتی بیوتیک ها بدون اینکه سمیتی داشته باشند وسیعا در دوران حاملگی مصرف شده اند. آموکسی سیلین و آمپی سیلین در شیر انسان به مقدار خیلی کم دفع می شوند و اثرات سوء خیلی کم دارند. به طور کلی این دو دارو برای مصرف در خانم های شیرده سالم به نظر می رسند.
آموکسی سیلین و کلاوولانات پتاسیم
هر دو عامل از جفت به سرعت عبور می کنند ولی مطالعات کافی و خوب کنترل شده در خانم های حامله وجود ندارد و لذا این دارو فقط در صورتی باید مصرف شوند که واقعا مورد نیاز باشد. در تحقیقات بالینی که آموکسی سیلین و کلاوولانات پتاسیم را به کار گرفته اند سمیت جنینی یا مادری قابل توجهی را پیدا نکرده اند.
سفالوسپورین ها
سفالوسپورین ها وسیعا در درمان خانم های حامله به کار رفته اند. این آنتی بیوتیک ها موثر بوده و تا به امروز گزارشاتی دال بر اثرات جانبی به جنین وجود ندارد. به نظر می رسد که سفالوسپورین ها در طول حاملگی سالم هستند ولی مطالعات کافی و خوب کنترل شده در خانم های حامله انجام نگرفته است.
سفالوسپورین ها با غلظت کم به داخل شیر مادر ترشح می شوند ولی در بچه ظاهرا اثر سوء چندانی ندارند و می توانند برای مصرف در خانم های شیرده سالم باشند.
اریترومایسین و ازی ترومایسین
این داروها با غلظت کم از جفت عبور می کنند. اریترومایسین در حاملگی وسیعا مصرف می شود و به نظر سالم می رسد. مطالعات نشان داده که ازی ترومایسین در طول حاملگی بهتر از اریترومایسین تحمل می شود زیرا وقوع اثرات جانبی گوارشی آن کمتر است. اریترومایسین نیز به داخل شیر انسان وارد می شود و به خاطر حلالیت در چربی به نظر می رسد که در شیر تغلیظ می گردد. ازی ترومایسین برای مصرف در بچه های ۶ ماهه و بزرگتر تایید شده ولی مطالعاتی درباره مصرف آن در مادران شیرده در دسترس نمی باشد.
نیتروفورانتوئین
اطلاعاتی که این دارو را به نقص های مادرزادی ربط دهند وجود ندارد. نیتروفورانتوئین اطفال با کمبود G۶PD را در معرض خطر آنمی همولیتیک قرار می دهد ولی درباره همولیز در بچه هایی که از این دارو دریافت کرده اند گزارشاتی وجود ندارد. بنابراین، به طور کلی نیتروفورانتوئین برای مصرف در دوران حاملگی سالم به حساب می آید. نیتروفورانتوئین در شیر مادر با مقدار کم وارد می شود و به نظر می رسد مصرف آن در مادران شیرده سالم باشد به شرطی که بچه های آن ها کمبود G۶PD نداشته باشد.
آنتی بیوتیک و درمان عفونت ادراری در حاملگی
آمینوگلیکوزیدها
آمینوگلیکوزیدها به سرعت از جفت عبور می کنند. به نظر می رسد که دارای خطری ویژه در ارتباط با حاملگی نباشند ولی نباید به علت وجود خطر سمیت کلیوی و گوشی به عنوان درمان خط اول مصرف شود. برای سمیت گوشی جنتامایسین در اثر تماس جنین با این دارو مدرکی وجود ندارد ولی گزارشاتی دال بر کری مادرزادی برگشت ناپذیر در بچه هایی که مادر آن ها در طول حاملگی استرپتومایسین دریافت کرده وجود دارد. درمان با سایر آمینوگلیکوزیدها روی جنین، نوزاد یا مادر حامله اثر جانبی جدی ایجاد نکرده است. آمینوگلیکوزیدها با مقادیر کم وارد شیر می شوند ولی پس از وارد شدن به دستگاه گوارش بچه شیرخوار جذب روده ای ناچیزی دارند. به نظر می رسد مصرف این داروها در مادران شیرخوار سالم باشد.
تری متوپریم (TMP)
TMP ذاتا یک تراتوژن است و اگر امکان داشته باشد از مصرف آن در طول سه ماهه اول حاملگی باید اجتناب شود. TMP از جفت عبور کرده و منجر به ایجاد غلظت جنینی معادل ۷۰ تا ۹۰ درصد غلظت خونی مادر می شود. گرچه مطالعات وسیع و خوب کنترل شده ای درباره مصرف TMP در خانم های حامله وجود ندارد ولی یک مطالعه گذشته نگر افزایشی را در ناهنجاری های مادر زادی نشان نمی دهد. TMP با غلظت خیلی کم به شیر انسان وارد می شود. خطر آن در بچه های شیر خوار ظاهرا ناچیز است.
تری متوپریم/ سولفامتوکسازول (TMP/SMX)
TMP/SMX در حاملگی وسیعا مصرف شده ولی به خاطر اثر ضد فولاتی تری متوپریم و خاصیت هیپربیلی روبینمی زایی سولفونامیدها در اواخر حاملگی، این فرآورده فقط در سه ماهه دوم توصیه می شود. گرچه مطالعات وسیع و خوب کنترل شده ای در مورد مصرفTMP/SMX در خانم های حامله وجود ندارد ولی یک مطالعه گذشته نگر گزارش کرده که افزایشی در وقوع ناهنجاری های مادرزادی به وجود نمی آید. غلظت کم SMX به داخل شیر مادر وارد می شود. گزارش نادری درباره اثرات سوء آن در بچه های شیرخوار وجود دارد. اگر چه در مورد اطفال نارس، اطفال مبتلا به هیپربیلی یا اطفال مبتلا به کمبود گلوکز ۶ـ فسفات دهیدروژناز از مصرف این فرآورده در دورانشیردهی اجتناب شود. مصرف آن در موارد دیگر در دوران شیردهی سالم می باشد.
مدت درمان عفونت ادراری
درباره مدت زمان عفونت ادراری ، بسته به این که بیمار بیماری قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه ادراری داشته و حامله باشد درمان های ۱ تا ۱۰ روزه متعدد توصیه شده اند. به نظر می رسد که در بیشتر موارد ASB یا سیستیت سه روزه درمان با آنتی بیوتیک متناسب باشد. با درمان سه روزه میزان درمان نزدیک به درمان ۷ تا ۱۰ روزه بوده ولی عوارض ناشی از آنتی بیوتیکبه مراتب کمتر می باشد. از درمان با تک دوز نیز دفاع شده ولی میزان بهبودی کمتر از درمان چند روزه است. TMP/SMX با ارزش ترین درمان ها است زیرا هزینه درمان با آن کم، میزان بهبودی بالا و اثرات جانبی در حد متوسط است.
درمان ASB و عفونت ادراری
با توجه به این که آنتی بیوتیک تراپی این دو مورد شبیه هم است بحث درمان این دو را در یک جا انجام می دهیم. گرچه در مورد دوره درمان اختلاف نظر وجود دارد ولی درباره این که کدام آنتی بیوتیک ها موثرند توافق وجود دارد. مطالعات نشان داده که TMP/SMX، سفالوسپورین ها و نیتروفورانتوئین سالم و موثرند. با توجه به این که ۲۰ تا ۳۰ درصد گرم منفی هایی که موجب UTI می شوند به آموکسی سیلین مقاوم هستند این دارو انتخاب تجربی خوبی نیست.
درمان تک دوز از راه خوراکی برای کمک به تبعیت بیمار از برنامه درمان و کم کردن اثرات سوء درمان مورد دفاع است. بیشتر مطالعات که درمان قابل توجه گزارش نکرده اند ولی مطالعات در مقیاس کوچک بوده اند و نبود تفاوت شاید از فقدان توانایی آماری بوده است.
گرچه محققین در مطالعات مختلف نتوانسته اند تفاوتی بین سودمندی بین تک دوز درمانی و درمان های ۴ تا ۷ روزه را نشان دهند ولی متذکر شده اند که در مطالعات مختلف عدم تجانس قابل توجهی وجود داشته است. در نتیجه، گزارش شده که سودمندی درمان تک دوز تایید نشده و در حال حاضر درمان خانم های مبتلا به ASB یا عفونت ادراری ۳ تا ۵ روزه مناسب تشخیص داده شده است. مهم تر از دوره درمان، تعقیب کردن یا زیر نظر داشتن بیماران است زیرا خانم ها شدیدا در معرض عود عفونت و عارضه زایی ناشی از UTI در طول حاملگی می باشند.
پیلونفریت
متداول این است که همه خانم های حامله مبتلا به پیلونفریت در بیمارستان بستری شده و درمان داخل وریدی، هیدراسیون داخل وریدی و زیر نظر داشتن بیماران از نزدیک انجام شود. انتخاب اولیه آنتی بیوتیک باید آمپی سیلین و جنتامایسین یا یک سفالوسپورین تزریقی باشد.
پنجاه درصد این بیماران باکتری خواهند داشت بنابراین کشت خونی باید قبل از شروع آنتی بیوتیک تزریقی انجام شود. آنتی بیوتیک های وریدی تا موقعی باید ادامه یابند که تب بیمار به مدت ۲۴ از بین رفته باشد که در این صورت می توان درمان را به درمان خوراکی به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز عوض نمود. خانم های مبتلا به پیلونفریت معمولا در اثر تب و استفراغ همراه عفونتهمزمان دچار کم شدن آب بدن هستند و لذا رهیدراتاسیون داخل وریدی با نرمال سالین برای اصلاح پرفیوژن اعضاء حیاتی از جمله رحم توصیه می شود.
علی رغم وجود سپتی سمی، تعداد کمی از خانم های باردار به شوک سپتیک دچار می شوند. تب معمولا تا روز دوم بستری شدن در بیمارستان ادامه می یابد و متوسط دوره بستری شدن ۴ روز است. در عرض ۲۴ ساعت پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک ها، تقریبا نصف بیماران بدون تب شده و در عرض ۴۸ ساعت ۸۵ درصد خانم ها دیگر تب نخواهند داشت. در یک چهارم خانم های مبتلا به پیلونفریت، بدکاری زودگذر کلیوی اتفاق می افتد ولی این بدکاری موقتی است و سریعا فروکش می یابد. وقتی بیماران پس از ۷۲ ساعت درمان تزریقی بهبودی نیابند تصور می شود که یک آبسه Perinephric، یک آبسه داخل کلیوی، ناهنجاری تشریحی تشخیص داده نشده و یا انسداد حالبی وجود دارد. سونوگرافی می تواند برای مشخص کردن این گرفتاری ها به کار گرفته شود.
آبسه یا انسداد یک مشاوره اورولوژیک را ایجاب می کند. عفونت های کمپلکس باید حداقل ۲۱ روز درمان شوند. مطالعات متعدد نشان داده اند که درمان خانم های حامله به صورت سرپایی نیز می تواند سالم ولی ارزان تر از بستری شدن در بیمارستان می باشد. در یک مطالعه روی ۹۰ خانم بستری در بیمارستان، عده ای با سفالکسین خوراکی و عده ای با سفالوتین تزریقی درمان شده و همه آن ها یک هیدراسیون اولیه با نرمال سالین داشته اند و میزان بهبودی در هر دو گروه تقریبا برابر و بیش از ۹۰ درصد بوده است. اخیرا سف تری آکسون یک بار در روز با دوزهای متعدد سفازولین نیز مقایسه شده است. در این مطالعه ۱۷۸ بیمار از لحاظ طول عارضه تب و مدت بستری شدن تقاوتی با هم نشان نداده اند و لذا پیشنهاد شده امکان دارد بیماران مبتلا به پیلونفریت را که با مصرف سیستمیک آنتی بیوتیک ها درمان می شوند به صورت سرپایی درمان کرد.
عوارض عفونت ادراری در دوران حاملگی
تکرار کشت ادرار ۷ روز بعد از درمان جهت تایید ریشه کن شدن باکتری یوری باید انجام شود. در ۲۰ درصد خانم ها پس از ۳ تا ۵ روز درمان با آنتی بیوتیک های خوراکی عفونت های مزمن وجود خواهند داشت که در این صورت یک دوره آنتی بیوتیک درمانی با استفاده از یک داروی متفاوت و بر اساس حساسیت اعلام شده توسط آزمایشگاه میکروبیولوژی باید به مدت ۷ تا ۱۰ روز انجام شود.
از آن جایی که یک سوم خانم ها که در طول حاملگی خود برای اولین بار دچار UTI می شوند یک عود نشان خواهند داد باید از همه آن ها تا موقع زایمان ماهی یک کشت ادرار انجام شود. خطر عود ارتباطی به مدت درمان ندارد. اگر تکرار کشت نشان دهد که عفونت وجود دارد حساسیت های آنتی بیوتیکی باید مجددا بررسی شده و باکتری یوری با داروی متفاوتی درمان شود.آنتی بیوتیک درمانی ساپرسیو برای تمام طول حاملگی در بیماران کاربرد دارد که آن ها بیش از یک عود باکتری یوری را تجربه می کنند.
روش جایگزین به جای استفاده از پروفیلاکسی عبارت از استفاده از یک تک دوز پس از مقاربت (a single postcoital dose) از سفالکسین (۲۵۰ میلی گرم) یا ۵۰ میلی گرم نیتروفورانتوئین است. درمان پس از مقاربت موثر بوده و خانم حامله را در معرض مقادیر کوچک تر آنتی بیوتیک ها (در مقایسه با دوزهای روزانه) قرار می دهد.
گرچه حاملگی به میزان وسیعی همراه با باکتری یوری نیست ولی خانم های مبتلا به ASB زیاد در خطر پیدایش پیلونفریتهستند. تشخیص و درمان به طور قابل توجهی عارضه زایی باکتری یوری را کاهش می دهد. کشت ادرار که در حوالی هفته ۱۶ حاملگی انجام می شود یک تست اسکرینینگ مناسبی است. هر خانم حامله مبتلا به ASB باید یک دوره ۳ تا ۵ روزه با آنتی بیوتیک درمان شود. اگر دوره اولیه آنتی بیوتیک ها منجر به ایجاد ادرار استریل نشود دوره دوم آنتی بیوتیک درمانی باید انجام شود. زیر نظر داشتن بیمار از طریق کشت ادرار باید پس از هر دوره درمان انجام شود تا از ریشه کن شدن عفونتاطمینان حاصل شود. پیلونفریت نیاز به درمان تزریقی سریع با آنتی بیوتیک و رهیدراتاسیون دارد. سفالوسپورین یا آمپی سیلین و جنتامایسین در طول حاملگی سالم و موثر هستند.
درمان عفونت ادراری در بارداری و علائم و علت آن
توجه
همانطور که در ابتدا ذکر شد بهداشت فردی نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری دارد. بنابراین خانم‌ها باید دقت کنند که هنگام گرفتن طهارت خود را از جلو به عقب تمیز کنند. همچنین باید دقت داشته باشند هنگام برقراری رابطه زناشویی قبل و بعد از آن حتما مثانه خود را خالی کنند. استفاده از دوش واژینال ممنوع است. استفاده از ژل مرطوب‌کننده هنگام رابطه زناشویی نیز توصیه نمی‌شود، مگر اینکه ژل از نوع محلول در آب باشد. لباس‌های زیر باید نخی باشند و هر روز تعویض شوند. خانم‌های باردار باید حداقل هشت لیوان در روز آب مصرف کنند. همچنین افرادی که به عفونت ادراری مبتلا هستند باید مصرف مایعات خود را به مقدار زیادی بالا ببرند. رابطه زناشویی نامتعارف نیز ممکن است به عفونت‌های خطیر ادراری و رحم و لگن منجر شود.
